ESG is een kans om planning & control te verdiepen

Sinds de Europese Commissie vorig jaar de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) heeft aangenomen is er veel beweging in de markt op het thema Sustainability. Alle grote ondernemingen – in Nederland enkele duizenden – moeten met ingang van 1 januari 2024 inzage geven in de inspanningen die ze doen op de vlakken Environmental, Social en Governance (ESG), de drie thema’s die samen de duurzaamheid van een onderneming weerspiegelen. Wat betekent dit voor financials werkzaam binnen planning & control?

Interessant genoeg is ESG een onderwerp dat voor financials heel relevant is. De duurzaamheidsthema’s worden geacht twee kanten op te gaan: de impact die de onderneming heeft op de omgeving, maar ook de impact die de omgeving heeft op de onderneming. Dit concept, double materiality geheten, draait dus niet alleen om de klassieke, naar buiten kijkende sustainability rapportage maar ook om het begrip wat gedrag en omgeving doen voor de winstgevendheid van de onderneming. Dit laatste is relevant voor investeerders, met name voor het vertrouwen in de mate waarin de onderneming op de langere termijn in staat is om waarde te creëren.

Een onderneming kan ervoor kiezen om ESG puur als een compliance issue aan te vliegen, maar het ook als een kans zien om de planning & control cyclus te verdiepen. Dit geldt dan op alle vlakken: strategie, financiële planning, en rapportage.

Strategie

In de regel doorloopt het managementteam van een onderneming elk jaar een strategische herijking. In dergelijke sessies wordt de strategie voor de komende jaren aangescherpt en worden strategische initiatieven bepaald. Die strategische initiatieven kunnen in zichzelf in context worden geplaatst van de drie ESG-thema’s alsook van de Sustainable Development Goals (SDGs), waarbij ook begripsvorming kan ontstaan over hoe deze initiatieven geacht worden bij te dragen aan de lange termijn duurzame waardecreatie van de onderneming. Deze manier van werken sluit naadloos aan op de verwachting van investeerders dat ondernemingen meer inzage geven in de duurzaamheid op de langere termijn.

Financiële planning

Met de strategie in het achterhoofd doorlopen ondernemingen een financieel planningsproces voor de middellange termijn. Dit soort processen maken in de regel gebruik van zogenaamde driver-based planningsconcepten, waarbij volume- en prijsontwikkelingen als basis worden genomen om de financiële prognoses te onderbouwen. Deze klassieke aanpak kan met gebruikmaking van ESG worden verdiept tot een drietal drivers, te weten activiteit, intensiteit en eenheidsprijs. Activiteit draait bijvoorbeeld om het aantal te produceren eenheden. Intensiteit draait om het verbruik van grondstoffen en andere natuurlijke bronnen, waaronder energie, water en brandstof. Eenheidsprijs is de prijs per geconsumeerde eenheid. Dit geeft de onderneming drie knoppen om aan te draaien: volume, efficiency, en prijs.

Rapportage

Als sluitstuk vindt dan de periodieke rapportage plaats, bijvoorbeeld maandelijks. Door de eerdergenoemde drivers activiteit, intensiteit en eenheidsprijs mee te nemen in de rapportage worden automatisch de benodigde ESG indicatoren uitgevraagd maar komt tevens een rijkdom aan informatie beschikbaar voor de financiële analisten. Ontwikkelingen in inkomsten en kosten kunnen veel beter worden geduid als duidelijk is welke combinatie van volume, efficiency en prijs daaraan ten grondslag ligt. Ook is het mogelijk om daarmee interne benchmarks uit te voeren en een dialoog op te starten hoe geleerd kan worden van bedrijfsonderdelen die efficiënter omgaan met grondstoffen en andere natuurlijke bronnen.

Finance is als afdeling bij uitstek in de positie om ESG-rapportage te faciliteren, gezien de bestaande financiële rapportageprocessen en -systemen. Op het moment dat ESG een plek krijgt in de planning & control cyclus dan stelt dat de Finance afdeling in staat om nóg beter de rol van sparringpartner van het management te vervullen. Dus laten we die kans liggen of pakken we hem?

Zoek je meer verdieping in het onderwerp? Vanuit de Staan Academy wordt ook de Masterclass ESG for Financials aangeboden. Mocht je interesse hebben in de mogelijkheden, kun je via de brochure meer informatie verkrijgen.